Somali

Somali’deki insani kriz dünyadaki en uzun ve en karmaşık krizlerden biridir. Ülke hem silahlı çatışmayı hem de farklı bölgelerde kötüleşen iklimsel şokları yaşıyor, bu da Somali’de ve sınırlarında büyük yer değiştirmelere yol açan tehlikeli bir kombinasyon.

On yıllardır yoksulluk, ötekileştirme, silahlı şiddet, güvensizlik, siyasi istikrarsızlık, doğal tehlikeler ve kalkınma eksikliği Somali’de insani ihtiyaçlara yol açtı. Somali’deki insani durum, 2011 yılından bu yana, çeyrek milyon insan sayısına ulaştı.

Yerinden edilmiş insanlar, özellikle çocuklar, anneler ve yaşlılar şu anda güvensizlik ve çatışma nedeniyle çok az insani yardım alan veya hiç insani yardım almayan bir bölgede ciddi açlık, sağlık ve koruma riskleriyle karşı karşıyadır.

Ülke yaklaşık otuz yıldır uzun süreli şiddetli çatışma yaşadı. Son yıllarda devlet dışı silahlı gruplar bombalamalar, intihar saldırıları, silahlı saldırılar ve adam kaçırma olayları gerçekleştirdi. Aynı zamanda, askeri operasyonlar sivil nüfusun düzensiz ölümü, yaralanması ve yerinden edilmesiyle sonuçlandı.

Bunun da ötesinde, Somaliler, kolera, kızamık ve ishal gibi hastalıkların ortaya çıkması, sıkışık yaşam koşullarında kolayca yayılması ve temiz su ve sanitasyonun olmadığı yerlerde ciddi risklere maruz kalmaktadır.

65 yaşındaki Marian; “Tüm hayatım boyunca böyle bir şey görmedim,” diyor. Somali’nin başkenti Mogadişu’da yerlerinden edilmiş insanlar için bir kampta yaşıyor. O ve ailesinin komşu bir eyalette savaştan kaçtığı 2016’dan beri kampta yaşıyor. Kızı ve üç ile 10 yaş arasındaki altı torunuyla iki odalı bir evi paylaşıyor.

“Saat 3’ten hemen önceydi. Bu, dua çağrısının olduğu zamandır. Kamp evleri birbirine yakın ve insanların konuştuğunu duyabiliyordum ve sonra bir sürü kargaşa oldu. Anneler bağırıyor ve yardım istiyorlardı.”

Marian cesaretini topladı. Evi su doluydu; yemekler, giysiler ve bidonlar yüzüyordu. Kızını ve torunlarını aceleyle uyandırdı. Neyse ki, komşuların bütün erkekleri gelip çocukları ve kadınları kurtarmak için organize ederek onları daha yüksek bir yere götürdü. “Zaten kendi evimizden olmuştuk ve artık gidecek hiçbir yerimiz yoktu” dedi.

Marian, Somali’deki sellerden etkilenen yarım milyondan fazla insan arasından sadece biri; neredeyse hepsi yerinden edilmişti. Ağır “Deyr” mevsimsel yağmurları, Somali ve Etiyopya Dağlık bölgelerinde Eylül ayı başlarında başladı ve üç eyalette su baskınına yol açtı. En kötü etkilenen bölgelerde tarım arazileri, altyapı ve yollar yok oldu ve en az 17 ölüm gerçekleşti.

Somali’de uzun süredir krize devam ediyor. Medair, etkilenen alanlarda sel tepkisini ölçeklendirmek için ulusal ve yerel yetkililerle birlikte çalışıyor. En çok etkilenenlerin savunmasız ve yerinden edilmiş insanlar olduğunu açıklıyorlar.

Medair, etkilenen ailelere iki bölgede sel için sağlık ve beslenme hizmetleri ile su ve sanitasyon (WASH) sağlamıştır. Medair, bugüne kadar kolera önleme, su arıtma kimyasalları, acil hijyen kitleri ve hijyen tanıtım bilgileri de dahil olmak üzere acil durum WASH hizmetleri ile 10.000’den fazla kişiye ulaşmıştır. 1000’den fazla aileye acil barınma için plastik levhalar temin etmiştir.

Mobil bir ekip, şiddetli akut yetersiz beslenme olan çocuklar için tıbbi konsültasyonlar ve tedavi sağlamıştır. Toplum sağlığı gönüllüleriyle birlikte çalışan Medair, kolera dahil su kaynaklı hastalıkların nasıl önleneceği ve ne zaman sağlık hizmeti alınacağı konusunda farkındalığı teşvik etti. Bakım ihtiyacı olan hastaları sağlık kuruluşlarına yönlendirmeden önce semptomları taramak ve tedavi etmek üzere eğitilen bu sağlık destekleyicilerine oral rehidrasyon tuzları ve çinko tabletler verildi.

Marian; “Her şeyi kaybettik: yiyeceklerden giysilere ve eşyalara kadar, ama Elhamdülillah, hepimiz yaşıyoruz! Allah’a şükürler olsun” dedi. O ve ailesi, barınak, sabun ve diğer hijyen malzemeleri için acil bir plastik tabaka dağıtımı ile beraber, su arıtmak ve depolamak için yardım aldı.