Muharrem ayı 30 Temmuz Cumartesi günü başladı. Şimdi tüm İslam Alemi “Muharrem orucu ne zaman başlayacak ve ne zaman bitecek? Muharrem orucu nasıl tutulur? Muharrem ayında hangi ibadetleri yapmak gerekir?” gibi sorulara yanıt aramaya başladı. Hicri takvime göre yılın ilk ayı olan Muharrem ayında tutulan Muharrem orucu hakkında araştırmalar arttı. Muharrem ayı orucu, Aşure günü, Muharrem ayı faziletleri gibi merak ettiğiniz konuları sizler için derledik.
Muharrem Ayı 30 Temmuz Cumartesi itibariyle başladı. Şehrullahi’l-Muharrem olarak da bilinen Muharrem ayı, rızık ve bereketin bollaştığı, Allah’ın ihsan ve kereminin arttığı bir aydır. Kelime anlamı itibariyle haram kılınan, yasaklanan, kutsal olan, saygı duyulan anlamlarına gelmektedir. Muharrem ayı, savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan biridir. Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep ayları dört haram aydır. Muharrem ayı Hicri takvim sıralamasına göre bu ayların ilkidir. Oruç tutarak ve aşure ikram ederek kıymetlenen Muharrem ayı, haram aylardan biri ve hicri yılın başlangıcı olması sebebiyle oldukça önemlidir.
Peygamber Efendimiz (sav.) Hadis-i Şerifinde “Şüphesiz ki, zaman döndü, dolaştı Allah’ın gökleri ve yerleri yarattığı gündeki şekline geldi. Sene on iki aydır, bunlardan dördü haramdır ki üçü peş peşedir, bunlar da Zilkade, Zilhicce, Recep ve Muharremdir.” buyurmuştur. Hz. Ömer’in halifeliği dönemine tekabül eden 638 yılında, Resul-i Ekrem’in (sav.) Mekke’den Medine’ye hicretinin resmi takvim başlangıcı olarak kabul edilmesinin ardından Muharrem ayı, hicri yılın ilk ayı olarak belirlenmiştir. Arap hükümdarları, yeni yılın ilk gününe saygı gösterir ve tebrikleri kabul etmek üzere törenler düzenlerdi.
Peki, Aşure Günü’nün de içinde bulunduğu Muharrem ayını nasıl değerlendirmeliyiz?
Aşure Günü Ne Zaman?
Muharrem ayının onuncu günü “âşûrâ” diye adlandırılır. Aşure Günü bu yıl,8 Ağustos Pazartesi gününe denk gelmektedir. Muharrem ayının bu günlerinde oruç tutmanın fazileti Peygamberimiz (sav.) tarafından bizlere aktarılmıştır.
Hz. Peygamber (sav.) peygamberliğinden önce ve Medine’ye hicret ettikten sonra bu günde birkaç defa oruç tutmuş ve müslümanlara da tutmalarını emretmiştir. Ramazan orucunun müslümanlara farz kılınmasıyla birlikte muharrem ayı orucunu tercihe bırakmıştır (Buhârî, “Ṣavm”, 69).
Diyanet İşleri Başkanlığı Muharrem Ayı içinde oruç tutulabilecek günlerle ilgili şu bilgileri iletmiştir;
“Hz. Peygamber (sav.), muharrem ayının dokuz ve onuncu veya on ve on birinci günlerinde oruç tutulması gerektiğini bildirmiştir. Muharrem ayının sadece onuncu gününü oruçlu geçirmek mekruhtur. Peygamberimiz (sav.) ayrıca, “Muharremin 9. ve 10. günü oruç tutunuz. Yahudilere muhalefet ediniz” buyurmuştur.
Hz. Hüseyin ve ailesinin 10 Muharrem 61’de (10 Ekim 680) Kerbelâ’da şehit edilmesinin ardından ise Muharrem ayı müslümanlar için başka bir anlam kazanmıştır. Peygamber Efendimizin (sav.) torunu Hz. Hüseyin’in 680 yılındaki Aşure gününde ailesi ile birlikte şehit edilmesinden sonra Muharrem ayı ve Aşure Günü özellikle Aleviler için matem ayı olarak görülmüş bu matem ayında tutulan oruç ise Anadolu’da Yas-ı Matem Orucu olarak adlandırılmıştır.
Muharrem Ayı Ne Zaman Başlar?
Ramazan ayından sonra yılın en faziletli ayı olarak kabul edilen Muharrem ayı, ihsan ve bereketin bolluğuyla bilinir. Hicri takvime göre yılın son ayı olan Zilhicce sona erdikten sonra Muharrem ayı başlamaktadır. Muharrem ayı, hicri takvime göre yılın birinci ayı olarak kabul edilir. Dolayısıyla Müslümanların yılbaşı 1 Muharrem’e denk gelmektedir.
Muharrem Ayı 2022’de Ne Zamana Denk Geliyor?
Muharrem ayı, 2022 yılında 30 Temmuz Cumartesi günü başlamıştır. Muharrem ayının onuncu gününe denk gelen Aşure Günü ise 8 Ağustos Pazartesi günüdür.
Muharrem Ayının Faziletleri
Peygamberimiz (sav.), muharrem ayını “Allah’ın ayı” olarak isimlendirmiş ve ramazandan sonraki en faziletli orucun Muharrem ayında tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir (Müslim, “Ṣıyâm”, 202-203; Nesâî, “Ḳıyâmü’l-leyl”, 6).
Peki ramazandan sonraki en faziletli ay olarak Kabul edilen Muharrem ayında neler yapılmalıdır?
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) “Muharrem ayından bir gün oruç tutan kimsenin bir gününe karşılık otuz günlük sevap vardır.” buyurmuşlardır. Ramazan ayında tutulan oruçlardan sonra oruçların en faziletlisi Muharrem ayında tutulan oruçlardır.
Hicri yılın son ayı olan Zilhicce’nin son günü ve Hicri yılın ilk ayı olan Muharrem’in ilk gününde oruç tutmak sevaptır. Peki, Peygamber Efendimiz (sav.)’in Allah’ın ayı olarak isimlendirdiği Muharrem ayında tutacağımız orucu nasıl ve hangi günlerde tutmamız gerekir? Peygamberimiz (sav.), Muharrem ayının ilk gününde oruç tutulacak oruç için “Zilhiccenin son günüyle Muharremin ilk gününü oruçlu geçiren kişiye Allah Teâlâ elli senelik kefaret yazar.” diye buyurmuşlardır. Muharrem ayında oruç üç farklı şekilde tutulabilir: Birincisi, her on gününde bir gün oruç tutmak suretiyle üç gün oruç tutmaktır. İkincisi Muharrem ayının boyunca haftada üç gün oruç tutmaktır. Üçüncüsü ise birer gün arayla oruç tutmaktır. Bu Davud Aleyhisselamın orucudur. Abdullah ibn Amr (ra.), Muarrem ayı boyunca haftada üç günden daha fazla oruç tutabileceğini söyleyince, Peygamber Efendimiz (sav.) ona şu şöyle nasihat etmiştir: “O zaman, oruçların en güzeli olan Davud Aleyhisselamın orucunu tut. O, bir gün oruç tutar, bir gün tutmazdı.”
Muharrem Ayı Namazı
Muharrem ayının ilk gecesi Tesbih Namazı kılınır. Tesbih namazında aşağıdaki dua ve sureler okunur:
- rekatta: 1 Fâtiha, 1 Âyetü’l-Kürsî,
- rekatta: 1 Fâtiha, 1 Âmene’r-Rasûlü… (Sûre-i Âl-i İmrân’ın ilk 2 âyeti de eklenerek)
- rekatta: 1 Fâtiha, 1 Hüvellâhüllezî…
- rekatta: 1 Fâtiha, 1 ihlâs.
Namazdan sonra istiğfâr edilir, salavât getirilir ve arkasından duâ yapılır.
Muharrem ayının 1’i ile 10’u arasında kılınacak namaz:
Muharrem ayının biri ile onu arasında bir defa olmak üzere, 2 rekatta bir selam vererek 6 rekat namaz kılınır. Bu namaz akşamla yatsı namazları arasında kılınabileceği gibi yatsı namazından sonra da kılınabilir.
- rekatta: 1 Fâtiha, 1 Âyetü’l-Kürsî, 11 İhlâs.
- rekatta: 1 Fâtiha, 10 İhlâs.
- rekatta: 1 Fâtiha, 1 Tekâsür, 11 İhlâs.
- rekatta: 1 Fâtiha, 10 İhlâs.
- rekatta: 1 Fâtiha, 3 Kâfirûn, 11 ihlâs.
- rekatta: 1 Fâtiha, 10 İhlâs okunur.
Namazdan sonra duâ edilir.
Muharrem ayında da ihtiyacı olanlara yardım etmeye devam etmeli ve sadaka vermeye özen göstermeliyiz. Ailemize ve komşularımıza ikramda bulunmalıyız. Akrabalarımızı ziyaret etmeli ve gönüllerini almalıyız. Bol bol dua ederek Allah’tan rahmet ve merhamet dilemeliyiz.
