Muharrem kelimesi sözlükte “haram kılınan, yasaklanan; kutsal olan, saygı duyulan” anlamlarına gelmektedir. Muharrem ayı, savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan biridir.
Hicri takvimin 12 kameri aydan oluşmaktadır. Bunlardan dördü dinimizde haram aylar olarak kabul edilmektedir. Bu dört ay Recep, Zilkade, Zilhicce ve Muharrem aylarıdır. Muharrem ayında oruç tutmak sünnettir. Peygamber efendimiz (sav.) Muharrem ayında oruç tutmuştur.
Muharrem Ayının Önemi Nedir?
Muharrem ayı, Hicri takvimde yılın ilk ayı olarak kabul edilmektedir. Muharrem ayının onuncu günü, Aşure günüdür. Âşure günü, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamiyet’te özel bir yere sahiptir. Ayrıca, Cahiliye dönemi de denilen İslamiyet öncesi dönemde, Araplar için de önemli bir yeri olmuştur.
Muharremin ayının 10. günü yani Aşure Günü’nde, tarihte bir çok önemli olayın meydana geldiği rivayet edilmektedir:
– Hz. Âdem’in işlediği günâhtan sonra tövbesinin kabul edilmesi,
– Hz. İdris’in diri olarak göğe yükseltilmesi,
– Hz. Nuh’un gemisinin tufandan kurtulması,
– Hz. İbrahim’in ateşte yanmaması,
– Hz. Yakup’un oğlu Yusuf’a kavuşması,
– Hz. Eyüb’ün hastalıklarının iyileşmesi,
– Hz. Musa’nın Kızıldeniz’den geçip İsrailoğulları’nı Firavun’dan kurtarması,
– Hz. Yunus’un balığın karnından çıkması,
– Hz. İsa’nın doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesi.
– Hz. Muahmmed’in (sav.) Mekke’den Medine’ye hicreti.
Muharrem Ayında Yapılacak İbadetler
Muharrem ayı ve Aşûre gününde oruç tutmak sünnettir. Peygamber Efendimiz (sav.) Muharrem ayı için “Ramazan ayının orucundan sonra, en üstün oruç, Allâh’ın Muharrem ayı(nda tutulan)dır” buyurmuşlardır. Ramazan ayında tutulan orucun farz kılınması ile muharrem ayı orucu müslümanların tercihine bırakılmıştır. Peygamber Efendimiz (sav.) muharrem ayının 9 ve 10 yahut 10 ve 11. günlerinde oruç tutulmasını tavsiye etmiştir. Yalnızca Aşure günü olan onuncu günde oruç tutmak Yahudilere benzememek için yasaklanmıştır.
Akraba ziyaretinde bulunmak, sadaka vermek, çocukları sevindirmek sünnettir.
“Sadaka Nedir? Kimlere Verilir Verilir?” blog yazısına göz atın!
Çokça selam vermek. Peygamber Efendimiz (sav.) bir Hadis-i şerifinde, “Aşûre günü on Müslümana selam veren, bütün Müslümanlara selam vermiş gibi sevaba kavuşur” buyurmuştur. (Şir’a)
İlim öğrenmek sünnettir.
Muharrem Ayı Orucu Nedir?
Peygamberimiz (sav.), muharrem ayını “Allah’ın ayı” olarak isimlendirmiş ve ramazandan sonraki en faziletli orucun Muharrem ayında tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir (Müslim, “Ṣıyâm”, 202-203; Nesâî, “Ḳıyâmü’l-leyl”, 6).
Muharrem ayında tutulan oruç farz ibadet değildir. Ramazan orucunun farz kılınmasından sonra Peygamberimiz (sav.), Muharrem ayı orucunu sünnet olarak bildirmiştir. Peygamberimiz (sav.) Muharrem ayının 9 ve 10 yahut 10 ve 11. günlerinde oruç tutulmasını tavsiye etmiştir.
Muharrem ayında birçok önemli tarihi olay yaşanmıştır. Fakat Muharrem ayının onuncu gününde Hz. Hüseyin ve ailesinin Kerbela’da şehit edilmesi üzerine Müslümanlar için başka bir anlam daha kazanmıştır. Önceleri saygı ve hürmetin ifadesi olan Muharrem ayı, Hz. Hüseyin ve ailesinin şehit edilmesinin ardından özellikle aleviler tarafından matem ayı olarak da anılmaya başlamıştır.
Muharrem Ayında Tutulan Orucun Önemi
Muharrem ayında oruç tutmanın ve diğer ibadetleri yerine getirmenin önemi büyüktür. Allah, Tevbe Suresi’nin 36. ayetinde: “Şüphesiz Allah katında ayların sayısı, Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı gündeki yazısında (Levh-i Mahfûzda,) ay olarak (hiçbir fazlalık bulunmaksızın tamı tamına) on ikidir, haram olan dört (ay da) onlardandır.” buyuruyor. Peygamber Efendimiz’den rivayet olunan bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur: “Ramazan ayının orucundan sonra, en üstün oruç, Muharrem ayı(nda tutulan)dır”. Bir başka rivayette ise “Zilhiccenin son günüyle Muharremin ilk gününü oruçlu geçiren kişiye Allah elli senelik kefâret yazar” buyrulmaktadır. Muharrem ayının Allah’ın rahmeti ve merhametini çokça hissedeceğimiz bir ay olması sebebiyle bu ayda yapılan ibadetlerin her birinin çok önemli olduğu hadislerle sabittir.
Muharrem Ayı Orucu Ne Zaman?
Muharrem ayı orucunun ne zaman başlayacağı bu ay da en çok merak edilen konudur. Muharrem ayı 2022 yılında yaz mevsimine denk gelmektedir. 30 Temmuz 2022 tarihi itibariyle Muharrem ayına girmiş bulunmaktayız. Muharrem ayı orucunu tutacaklar 30 Temmuz 2022’den itibaren mezhebinize göre oruç tutacağınız günleri sizler için derledik. Her mezhep muharrem ayı orucu için farklı günleri uygun görmüştür.
Muharrem Ayında Hangi Günler Oruç Tutulur?
Muharrem ayı orucunun zamanı Müslümanlar tarafından en çok merak edilen konulardan biridir. Her yıl değişen tarihlerin karışıklığa yol açmaması için tarihleri teyit etmekte yarar vardır. 2022 yılında Muharrem ayı, hicri takvimin son ayı olan Zilhicce’nin 29 Temmuz’da sona ermesiyle başlamıştır. Zilhicce’nin son günü ve Muharrem ayının ilk gününde oruç tutmak çok sevaptır. Peygamber Efendimiz (sav.) bir hadisinde, “Zilhiccenin son günüyle Muharremin ilk gününü oruçlu geçiren kişiye Allah Teâlâ elli senelik kefaret yazar” diye buyurmuşlardır. Muharrem ayında oruç üç farklı şekilde tutulabilir: Birincisi, her on gününde bir gün oruç tutmak suretiyle üç gün oruç tutmaktır. İkincisi Muharrem ayının boyunca haftada üç gün oruç tutmaktır. Üçüncüsü ise birer gün arayla oruç tutmaktır. Bu Davud Aleyhisselamın orucudur. Abdullah ibn Amr (ra.), Muarrem ayı boyunca haftada üç günden daha fazla oruç tutabileceğini söyleyince, Peygamber Efendimiz (sav.) ona şu şöyle nasihat etmiştir: “O zaman, oruçların en güzeli olan Davud Aleyhisselamın orucunu tut. O, bir gün oruç tutar, bir gün tutmazdı.”
Muharrem Ayında Oruç Tutmak Farz Mıdır?
Muharrem ayında oruç tutmak farz değildir. Mübarek gün ve gecelerde yapılan ibadetler için farziyet söz konusu olmamaktadır. Ancak Muharrem ayında tutulan oruç, müstehap bir ibadettir. Müstehap sözlük anlamı itibariyle sevilen ve beğenilen demektir. Dolayısıyla muharrem ayında tutulan oruç, sevilen ve beğenilen bir ibadettir. Müslümanlar için oruç ibadeti yalnızca Ramazan ayında farzdır. Muharrem ayı orucu ise müstehap bir sünnettir.
Muharrem Ayı Namazı
Allah’ın rahmet ve merhametinin çok olduğu Muharrem ayında bir diğer önemli ibadet namazdır. Peygamber Efendimiz (sav.) “Farz namazlardan sonra en faziletli olan namaz gece namazlarıdır” buyurmuşlardır. Muharrem ayında kılınan gece namazları da çok sevaptır. Ayrıca Muharrem ayında kılınması gereken ilk gün nafile namazı da mevcuttur. Nafile namazlar farz ibadetlerden değildir. Ancak kılındığı takdirde müslümanların sevaplarını çoğaltır.
Muharrem ayının ilk gece namazı her rekatta 1 Fatiha, 10 Ayet el-Kürsi, 10 İhlas Sureleri okunarak 10 rekatta kılınır. 2022 yılında bu namaz 29 Temmuz Cuma’yı 30 Temmuz Cumartesi’ye bağlayan gece eda edilmelidir. Muharrem ayının İlk günü ise 2 rekattan oluşan “Hicri yeni yıl” niyetli nafile namaz kılınabilir. Ebû Hüreyre (ra.)’dan rivayet edilen bir hadiste Peygamberimiz (sav.) şöyle buyurmuştur: “Ramazan Ayı’nın orucundan sonra en faziletli oruç, ‘Allah’ın Ayı’ olan Muharrem’de tutulan oruçtur. Farz namazlarının dışındaki en faziletli namaz ise, gece (teheccüd) namazıdır.”
İlk gece ve ilk gün namazlarını kıldıktan sonra edilmesi gereken bazı dualar vardır. Gece namazını kıldıktan sonra kişi kendisi, anne-babası ve tüm müminler için dua eder. Namaz bittikten sonra ise “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla! Ey Allah! Senin razı olmayıp beni nehyettiğin şeylerden bu sene her ne yaptıysam, ben onların bir kısmını unuttum, Sen ise hiçbirini unutmadın. Üstelik bana ceza vermeye kadirken mühlet verdin ve ben Sana karşı gelme cüreti göstermişken beni tövbeye davet ettin. Ey Allah’ım! Ben bütün bunlardan dolayı Senden mağfiret diliyorum. Beni bağışla. Ey kerem sahibi! Ey celal ve ikram sahibi! Senin razı olup bana sevap vaat ettiğin hangi amelleri bu sene işlediysem, Senden dilerim ki onları kabul edesin ve Senden ümidimi kesmeyesin. Ey kerem sahibi! Kabul eyle. Efendimiz Muhammed’e ve al-i ashabına salatü selam eyle. Amin!” diye dua etmelidir.
İlk gün kılınan namazdan sonra ise şöyle dua edilebilir: “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla! Ey Allah’ım! Sen merhametlilerin en merhametlisisin. Şimdi yeni bir seneye başlıyoruz. Ben, bu senenin şerrinden sana sığınırım. Ey celâl ve ikram sâhibi! Ey Rabbim! Sen Ebedi’sin, Kadim’sin (başlangıcın ve sonun yoktur). Şeytanın şerrinden ve nefsime uymaktan sana sığınırım. Beni sana yaklaştıracak amellerle meşgul olanlardan eyle. Ey celâl ve ikram sâhibi! Amin”
Muharrem ayı namazında okunacak kişi istediği sureleri okuyarak namazını kılar. Namaza “Niyet ettim Allah rızası için hicri yılbaşı namazını kılmaya” diyerek niyet eder. Ayrıca Muharrem ayının son gecesi ve ilk gününde kılınacak namazlar nafile namaz olduğu için kişi namaza niyetlenirken “Niyet ettim Allah rızası için Nafile namazı kılmaya” diyebilir. Ardından “Allahu Ekber” diyerek İftitah Tekbiri alır ve namaza başlar.
